A-a O₂ Gradient (AaDO₂) - chênh áp Oxy phế nang - động mạch

BỆNH VIỆN BỆNH NHIỆT ĐỚI

THÂN THIỆN - AN TOÀN - HIỆU QUẢ

A-a O₂ Gradient (AaDO₂) - chênh áp Oxy phế nang - động mạch

A-a O₂ Gradient (Alveolar-arterial oxygen gradient hoặc AaDO₂) là một chỉ số được sử dụng để đánh giá sự chênh lệch về nồng độ oxy giữa không khí ở các phế nang và máu động mạch. Đây là một chỉ số quan trọng trong việc đánh giá khả năng trao đổi oxy giữa phổi và máu, từ đó cung cấp thông tin về chức năng hô hấp.

DIỄN GIẢI

AaDO₂ dùng để đánh giá mức độ Shunt và bất tương xứng thông khí/ tưới máu (V/Q). Trong công thức tính toán này chúng tôi sử dụng áp lực khí quyển ngang mức mực nước biển 760 mmHg.

MÔ TẢ CÔNG THỨC

Công thức

A-a O2 Gradient (hay AaDO₂) = [ (FiO₂/100) × (Áp lực khí quyển - Áp lực hơi nước) - (PaCO₂ ÷ R) ] – PaO₂

  • Chỉ số PaCO₂ và PaO₂ được lấy từ kết quản xét nghiệm khí máu động mạch (ABG), FiO₂ được ước tính từ biện pháp cung cấp Oxy trên lâm sàng.
  • R là thương số hô hấp, ước tính 0.8
  • Với FiO₂ 100% thì R ước tính là 1

AaDO₂ bình thường ước tính = (Tuổi ÷ 4) + 4

Bình thường AaDO₂ tăng theo tuổi. AaDO₂ 5 - 20 mmHg là bình thường cho đến tuổi trung niên. AaDO₂ cũng bị ảnh hưởng bởi FiO₂. AaDO₂ tăng 5 - 7 mmHg khi FiO₂ tăng mỗi 10%. AaDO₂ ước tính theo tuổi và FiO₂ = (Tuổi ÷ 4) + 4 + 5[(FiO₂ - 21) ÷ 10]

Ý nghĩa

AaDO₂ Nguyên nhân của giảm Oxy máu
Tăng Bất thương xứng V/Q (vd: viêm phổi, suy tim sung huyết/ phù phổi, thuyên tắc phổi, ARDS[giảm khuếch tán Oxy qua màng phế nang mao mạch], xẹp phổi, hen, COPD, tăng áp phổi..)
Shunt (vd: còn lỗ bầu dục, thông liên nhĩ, dị dạng động-tĩnh mạch phổi,..)
Giảm thông khí phế nang (vd: bệnh phổi kẽ[giảm khuếch tán Oxy qua màng phế nang mao mạch], bệnh phổi do môi trường, Viêm phổi Pneumocystis,..)
Giảm Giảm thông khí (vd: nhiễm trùng thần kinh trung ương, bệnh thần kinh cơ,..
FiO₂ giảm, Ở độ cao(trên núi cao)

Hầu hết các nguyên nhân gây giảm Oxy máu đều đáp ứng tốt với (bổ sung Oxy) tăng FiO₂, riêng do Shunt thì đáp ứng kém với tăng FiO₂