ĐÁI THÁO ĐƯỜNG

Mục tiêu truyền thông:

1.      Nắm được khái niệm đái tháo đường típ 2, người có nguy cơ mắc bệnh, triệu chứng, điều trị, biến chứng, phòng ngừa bệnh.

2.      Thực hành được các biện pháp phòng ngừa bệnh đái tháo đường.

Đái tháo đường là một trong những bệnh không lây nhiễm mạn tính nguy hiểm và đang gia tăng tại Việt Nam. Theo Liên đoàn Đái tháo đường Thế giới (IDF) năm 2017, Việt Nam có tới 3,53 triệu người đang chung sống với bệnh đái tháo đường, mặc dù 60% trong số đó vẫn chưa được chẩn đoán và không biết là mình bị bệnh. Trong đó, hầu hết các bệnh nhân thuộc nhóm bệnh đái tháo đường típ 2.

1. Đái tháo đường típ 2 là gì?

·       Bệnh đái tháo đường là bệnh rối loạn chuyển hóa không đồng nhất, có đặc điểm tăng glucose máu do khiếm khuyết về tiết insulin, về tác động của insulin, hoặc cả hai.

·       Cơ chế đầu tiên khi mới mắc bệnh đái tháo đường típ 2 là sự đề kháng insulin, điều đó có nghĩa là cơ thể bạn không sử dụng insulin đúng cách hay insulin không thực hiện được chức năng. Lúc đầu, tuyến tụy tạo thêm insulin để bù cho nó. Nhưng theo thời gian, tuyến tụy của bạn không thể theo kịp và không tiết ra đủ insulin để giữ cho mức đường huyết bình thường.

·       Một cách đơn giản hơn, bạn có thể hiểu insulin chính là những cầu nối đưa nguồn thức ăn quan trọng nhất trong cơ thể là glucose vào bên trong tế bào, giúp các tế bào sản sinh ra năng lượng.

·       Khi cơ thể bị khiếm khuyết insulin, đường không được đưa đầy đủ vào tế bào, lập tức tế bào của bạn sẽ bị đói đồng nghĩa với việc lượng glucose trong máu sẽ tăng cao.

·       Tăng glucose mạn tính trong thời gian dài gây nên những rối loạn chuyển hóa carbohydrate, protide, lipide, gây tổn thương ở nhiều cơ quan khác nhau, đặc biệt ở tim và mạch máu, thận, mắt, thần kinh.

2. Những ai có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường?

Những thay đổi về chế độ ăn uống và hoạt động thể lực liên quan đến sự phát triển nhanh chóng và đô thị hóa đã dẫn đến sự gia tăng mạnh mẽ số người mắc đái tháo đường.

Nếu bạn có một trong những yếu tố nguy cơ sau thì nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra và tư vấn đầy đủ:

1. Người lớn có BMI ≥ 23kg/m² (hay thừa cân, béo phì) và có một hoặc nhiều hơn một trong các yếu tố nguy cơ sau:

-  Ít vận động thể lực

-  Gia đình có người bị đái tháo đường ở thế hệ cận kề (bố, mẹ, anh chị em ruột)

-  Tăng huyết áp (huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg hay đang điều trị thuốc hạ huyết áp)

-  Nồng độ HDL cholesterol < 35 mg/ (0,9 mmol/L) và/hoặc nồng độ triglyceride > 250 mg/dL (2,82 mmol/L)

-  Vòng bụng to: ở nam ≥ 90 cm, ở nữ ≥ 80 cm

-  Phụ nữ bị buồng trứng đa nang

-  Phụ nữ đã mắc đái tháo đường thai kỳ

-  HbA1c ≥ 5,7% (39 mmol/mol), rối loạn glucose máu đói hay rối loạn dung nạp glucose ở lần xét nghiệm trước đó.

-  Có các dấu hiệu đề kháng insulin trên lâm sàng (như béo phì, dấu gai đen...).

-  Tiền sử có bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch.

2. Nếu bạn không có các dấu hiệu/triệu chứng trên, bắt đầu thực hiện xét nghiệm phát hiện sớm đái tháo đường ở người ≥ 45 tuổi.

Nếu kết quả xét nghiệm bình thường, nên lặp lại xét nghiệm sau mỗi 1 - 3 năm. Có thể thực hiện xét nghiệm sớm hơn tùy thuộc vào kết quả xét nghiệm trước đó và yếu tố nguy cơ.

3. Triệu chứng của đái tháo đường là gì?

5. Biến chứng của Đái tháo đường ra sao ?

Duy trì mức đường máu, huyết áp và cholesterol bình thường hoặc gần bình thường có thể giúp trì hoãn hoặc ngăn ngừa các biến chứng của đái tháo đường. Do đó những người mắc đái tháo đường cần được theo dõi thường xuyên.